Nieuw programma ‘Fietsveiligheid Voorop’ zet in op interventies

Fietsveiligheid in Nederland staat onder druk
Het aantal fietsongevallen stijgt en dat is zorgelijk. Nederlanders fietsen vaker, langer en tot op latere leeftijd. De dynamiek op het fietspad verandert. Er zijn steeds meer licht elektrische voertuigen, zoals e-bikes. Het wordt drukker en er zijn verschillen in snelheid (ook in combinatie met risicovol gedrag). 

Het kan gaan om ongevallen waarbij alleen de fietser zelf betrokken is (enkelvoudig) en om ongevallen met gemotoriseerd verkeer, zoals auto’s en motoren (meervoudig). Een dodelijke afloop voor de fietser komt het vaakst voor na een meervoudig ongeval. Bij ernstige fietsongelukken (zonder dodelijke afloop) is meestal alleen de fietser zelf betrokken. En bij een derde van het aantal dodelijke fietsongevallen gaat het ook om een enkelvoudig ongeval. 

Met het programma Fietsveiligheid Voorop legt ZonMw onder andere de focus op het doorontwikkelen van bestaande interventies om valpartijen en risicogedrag te verminderen. Ook is er aandacht voor een brede kennisontwikkeling en innovatie rondom fietsveiligheid.  

Interventies (door)ontwikkelen en kennis delen
Professionals in praktijk en beleid willen wel aan de slag met fietsveiligheid, maar zij missen concrete toepassingen voor de praktijk. Bestaande interventies zijn nog niet bewezen effectief en er is behoefte aan nieuwe kennis en innovaties.

Zonder aanvullend beleid, is de verwachting dat het aantal fietsongevallen verder stijgt. Met het subsidieprogramma wil ZonMw bereiken dat kennis over fietsveiligheid een structurele plek krijgt in het werk van onderzoekers, ondernemers en professionals in praktijk en beleid. Zodat zij nieuwe en bestaande interventies over fietsveiligheid snel en effectief kunnen toepassen in de praktijk. 

Dat doen ze door subsidie te geven aan praktijkgericht onderzoek en innovaties. Denk aan: 

• bestaande (nog niet bewezen) interventies door ontwikkelen en implementeren
• nieuwe kennis en innovaties opbouwen en nieuwe interventies ontwikkelen
• kennis delen: vindbaar, bruikbaar en overdraagbaar maken 

Zo wordt samengewerkt aan het verbeteren van de fietsveiligheid in Nederland en kan het aantal fietsongevallen verminderen.

Eerste 2 subsidieoproepen en bijeenkomst
In het eerste kwartaal van 2026 verschijnen naar verwachting 2 subsidieoproepen. Eén oproep is gericht op het onderbouwen van bestaande interventies, de ander is gericht op het ontwikkelen van nieuwe kennis en innovaties. 

Op woensdagmiddag 11 februari 2026 organiseren we een informatie- en matchmakingsbijeenkomst in Utrecht voor geïnteresseerden. Deelnemers worden geïnformeerd deelnemers over ‘Fietsveiligheid Voorop’ en over de scope van de eerste 2 subsidieoproepen. Ook is er ruimte voor matchmaking. Potentiële aanvragers, samenwerkingspartners en stakeholders uit diverse relevante werkvelden (zoals kennisinstellingen, marktpartijen en medeoverheden) krijgen dan de gelegenheid om met elkaar kennis te maken, ideeën uit te wisselen en eventueel te gaan samenwerken.

Aansluiting op veld, meerjarenplan en strategisch plan
In de ontwikkelfase van het programma heeft ZonMw belangrijke stakeholders betrokken op het gebied van fietsgedrag en fietsveiligheid. ZonMw heeft het programma ‘Fietsveiligheid Voorop’ ontwikkeld in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW). De onderwerpen valpreventie, risicogedrag en kennisontwikkeling uit hun meerjarenplan Fietsveiligheid 2025-2029 hebben ze opgenomen in het programma. 

Ook wordt aangesloten op het Strategisch Plan Verkeersveiligheid 2030 ‘Van deur tot deur’. Dit is de gezamenlijke visie op de aanpak van Verkeersveiligheid, door het Ministerie van IenW, het Ministerie van Justitie en Veiligheid, het Interprovinciaal overleg (IPO), de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), de Vervoerregio Amsterdam en de Metropoolregio Rotterdam Den Haag.

Bij het onderbouwen van bestaande innovaties haakt ZonMw in op de inventarisatie van kansrijke gedragsinterventies (Veiligheid NL). En bij het ontwikkelen van nieuwe kennis spelen ze in op de kennishiaten uit de kennisagenda fietsveiligheid.

Veilig blijven fietsen draagt bij aan bewegen
Door in te zetten op onderzoek en innovaties rond fietsveiligheid, draagt ZonMw ook bij aan meer bewegen. Voldoende bewegen is belangrijk voor een goede lichamelijke en mentale gezondheid. Het verkleint de kans op chronische ziekten en dementie. Bewegen speelt ook een belangrijke rol in de ontwikkeling van kinderen en bij gezond oud worden. 

Bron: ZonMw

Deel deze pagina op: